Travelarz (Praca własna) [CC BY-SA 3.0 pl (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en)], via Wikimedia Commons
System centralnego odkurzania składa się z kilku elementów. Najważniejszym jest jednostka centralna, którą zwykle umieszcza się w garażu, w piwnicy czy na balkonie. Może także się znajdować w łazience, o ile dysponujemy wystarczającą ilością miejsca – wtedy podłącza się ją do przewodów wentylacyjnych. Jest ona odpowiednikiem korpusu tradycyjnego odkurzacza. Wewnątrz niej znajdują się: silnik z turbiną, separator zanieczyszczeń i zbiornik na zanieczyszczenia. Dostępna jest także wersja modułowa, z silnikiem w odrębnej obudowie.
Następne elementy to gniazda ssące, które mogą się znajdować w różnych pomieszczeniach. Lepiej jednak umieszczać je w ciągach komunikacyjnych, gdzie nie ma mebli, niż w pokojach, które przez to stają się mniej ustawne. Przeważnie wystarczy jedno na całą kondygnację. Są one połączone z jednostką centralną rurami PCV, które są ukryte w ścianach. Do gniazd ssących podłączamy elastyczny wąż, podobny do węża od tradycyjnego odkurzacza, lecz znacznie dłuższy. Odkurzacze centralne są wyposażone w mechanizmy umożliwiające ukrycie węża – np. system zwijający Vroom czy system Hide-a-Hose, gdzie wąż samoczynnie wsuwa się do instalacji.
Instalacja odkurzacza centralnego powinna być tak skonstruowana, by zapobiec zapychaniu przez przypadkowe przedmioty. Powinna być także wyposażona w filtry, np. separujące włosy – szczególnie jeśli w domu znajduja się zwierzęta. Istnieje też możliwość zamontowania tzw. szufelki – specjalnego punktu ssącego tuż przy podłodze, przed który możemy zmieść piasek czy okruchy i zostają one zassane. Jest ona przydatna szczególnie w kuchni czy przedpokoju.
Znaczącą zaletą systemu odkurzania centralnego jest to, że zapobiega on unoszeniu się pyłów, przez co jest bardziej przyjazny dla alergików. Cyrkulacja zużytego powietrza zostaje wyeliminowana – przechodzi ono rurami do jednostki centralnej, przechodzi przez filtr i jest odprowadzane na zewnątrz budynku. Odpada także konieczność przenoszenia ciężkiego odkurzacza, co może być problemem zwłaszcza w domach piętrowych i mieszkaniach dwupoziomowych.
Natomiast jego główną wadą jest dość wysoka cena w porównaniu z odkurzaczami tradycyjnymi. Jednak z drugiej strony taka inwestycja podwyższa wartość domu i zachęca potencjalnych kupujących. Dlatego nawet jeśli w danym momencie nie możemy sobie na taki odkurzacz pozwolić, warto wykonać przynajmniej samą instalację rurową – już na etapie budowy domu. Późniejsza instalacja wymaga kucia ścian, co jest kłopotliwe i pracochłonne.