3 lipca 2025 roku media informowały o ogromnym pożarze bloku przy ul. Powstańców 62 w Ząbkach pod Warszawą. Palił się budynek wielorodzinny, który gasiło kilkadziesiąt zastępów straży pożarnej. W wyniku działania żywiołu dach nad głową straciły setki osób. Trwa prokuratorskie śledztwo, mające wyjaśnić przyczyny pożaru. Tymczasem Polska Izba Inżynierów Budownictwa (PIIB) apeluje, aby przeprowadzanie przeglądów poddaszy w Polsce w zakresie zgodności z przepisami ochrony przeciwpożarowej było obowiązkowe. To tym bardziej nagląca potrzeba w kontekście tego, że pożar w Ząbkach wybuchł właśnie w tej części budynku.
Jak powinny być przeprowadzane przeglądy poddaszy?
Zarządcy nieruchomości powinni regularnie, cyklicznie realizować kontrole dotyczące spełniania wymogów ochrony przeciwpożarowych przez osoby adaptujące nieużytkowe poddasza (strychy) na cele mieszkalne. Izba zaznacza, że w szczególności takich przeglądów wymagają przestrzenie, które mogą być samowolnie zaadaptowane lub są wykorzystywane niezgodnie ze swoim przeznaczeniem.
Problem tkwi w nieszczelnych przepisach
Obowiązujące w Polsce przepisy budowlane są nieprecyzyjne i pełne luk, które są skrzętnie wykorzystywane przez osoby niekoniecznie znające się na budownictwie. PIIB zwraca uwagę, że konieczne jest uszczelnienie ich i wprowadzenie odpowiednich narzędzi egzekwowania obowiązującego prawa w praktyce. Brakuje wytycznych, które nakładałyby obowiązek zapewnienia zabezpieczeń w obrębie poddaszy i strychów na projektantów, rzeczoznawców ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, kierowników budowy, a zwłaszcza na właścicieli i zarządców budynków.
Lokatorzy często lekceważą zalecenia dotyczące składowania na strychach przedmiotów łatwopalnych. Wszystkie przedmioty w takim miejscu powinny być uporządkowane, co pozwala na zmniejszenie ryzyka zagracenia go. Jeśli dojdzie do pożaru, strych, który stanowi często składowisko różnych rzeczy stanowiących doskonałą pożywkę dla ognia, płonie jak zapałka. Tym bardziej że ma dostęp do powietrza z zewnątrz, przez co pożar może tlić się i rozchodzić przez długi czas, pozostając niezauważony.
Realne stosowanie istniejących przepisów pomoże zapobiec tragediom w przyszłości. Powinniśmy uczyć się na błędach, a takim błędem było brak odpowiednich działań weryfikacyjnych w budynku w Ząbkach pod Warszawą.
Rekomendacje PIIB
Inżynierowie sugerują, aby wprowadzić obowiązkowe przeglądy poddaszy. Powinny być one rutynowo kontrolowane przez Państwową Straż Pożarną. Tymczasem, jak dotąd PSP przeprowadza kontrole jedynie doraźnie.
Jeśli by do tego doszło, najprawdopodobniej wiele strychów musiałoby być przebudowywanych, ponieważ nie spełni wymogów przeciwpożarowych. To oznacza z kolei wydatki dla zarządców budynków.
Belki drewniane lite, podtrzymujące więźbę dachową, powinny być zabezpieczone przeciwogniowo i staranie heblowane, by utrudniać zajęcie się ogniem. Strychy i poddasza zdaniem PIIB należy oddzielić drzwiami w klasie odporności ogniowej, by wytrzymały co najmniej 30 minut pożaru, zachowując szczelność i izolację. Natomiast pokrycia dachowe najlepiej wymienić na materiały niepalne.
Projektanci budynków powinni zapewnić bezpieczeństwo mieszkańców, obiektu, wyposażenia lub inwentarza. Muszą uzgadniać stworzony projekt z rzeczoznawcą ds. przeciwpożarowych. Kierownik budowy powinien dbać o wykonanie obiektu zgodnie z wytycznymi tego rodzaju. Żaden budynek nie może być dopuszczony do użytku bez zgody nadzoru i kontroli Państwowej Straży Pożarnej.